Son 19 ayda işlenmemiş altın ithalatı 40 milyar dolara dayanınca Hazine ve Maliye Bakanlığı aldığı bir dizi kararla önce mücevher ithalatında vergiyi artırdı ardından işlenmemiş altın ithalatına kota koydu. Mücevher ithalatına getirilen ek verginin yerli üretici açısından faydalı olduğu belirtilirken sektör ise altına getirilen kotadan rahatsız. Önceki akşam bir grup gazeteci ile sohbet toplantısında bir araya gelen Mücevher İhracatçıları Birliği (MİB) Başkanı Burak Yakın, “İhracatçıyı zor durumda bırakmayacağız dediler ama bir kota koydular 12 ton. Onu da ihracatçının getirdiği yüzdeye göre yaptılar. Şu anda ihracat durmuş vaziyette. Bankaların elinde altın var ve fırsatçılık yapıyorlar. Kiloda 1750 dolar fazla para ödüyoruz. Dünyada 65 bin dolarken bizde 67 bin dolar olması hak mı? Bu altın ihracatçısı senin her zamanki müşterin! Bir kilo altında zaten işçilik 2 bin ile 5 bin dolar arasında değişiyor. Bu üreticinin çalışan gideri başta olmak üzere birçok gideri var. Altını o fiyattan alırsa.. Bazıları kapatma noktasına geldi.” dedi.
HAFİZE BAŞKAN İLE GÖRÜŞECEK
Seçimlerden önce yaşanan belirsizlik yüzünden halkın altın talebinin yükseldiğini ve yastık altına kayış olduğunu anımsatan Başkan Yakın, “Seçimden sonra normalleşmeye başlamıştı. Her şey normale dönerken ithalat azalırken kota geldi. Zaten üç ay durmuştuk şimdi yine durduk. ABD’deki son gittiğimiz fuarda aldığımız siparişler iptal oluyor. Yastık altı altını kim takip ediyorsa ihracatçıyı bundan net bir şekilde ayırmak lazım. Şahap Kavcıoğlu döneminde ihracatçıya özel kota verilecekti. Bu sayede üretici ihracatçı dünya standartlarında altın alacaktı. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’a da aradı kendisine anlattık, teşekkür ediyoruz. Bu ayın 25’ine gün verdi. Ama 25’i bizim için geç bir tarih. Daha öncesinde görüşmeyi talep edeceğiz.” diye konuştu.
GELEN ALTININ ÇOĞU İHRAÇ EDİLİYOR
Altında hep ithalat tarafına bakıldığını oysa ihracatın görünenden daha yüksek olduğuna işaret eden Burak Yakın, şu bilgileri paylaştı: “Bakan yardımcılarına da anlattık. Bizim toplamda 16-17 milyar dolar da ihracatımız var. Kredi kartlarından yapılan mücevher harcaması hizmete yazılıyor. Oysa o da ihracat. TÜİK verilerinde ihracatımız 10 milyar dolar. Kiloda 100 bin dolar katma değer yaratan bir başka sektör yok. Bijuteri ihracatında yüzde 50 artış var. Ülke bu yönde ileri gidiyordu ama bir kota geldi ve kapılar kapanıyor. Son iki yılda 400 ton altın girmiş. 250 tona yakın ihracat yapmışız. Rafineriler de altın topluyor bunlar Merkez Bankası’nda park ediyor. Üretimden ihracatta dünyada birinciliğe gidiyorduk. Dahilde İşleme Rejimi (DİR) var ama benim toptancımı kapsamıyor. ABD, Çin, Kazanistan ve Suudi Arabistan’dan DİR ile altın ithal edilemiyor. Bu ülkeler ihracat pazarımız. Meksikalılar geldi. Bizdeki örneği gördü. Orada Kuyumcukent gibi bir yapı kurmaya çalışacaklar. Bu şartlarda ABD pazarı Meksika’ya geçer. Hindistan bizden gelecek mücevher makinelerinde ithalat vergisini kaldırmak istiyor. Çünkü bizim teknolojimizi kopyalamak istiyor. Türk makineciler buraya gelsin diyorlar. Bu ülkelerin hükümetleri çok taktik vergisel düzenlemeler yapıyor.”
DİR ORANI ARTTIKÇA ÜLKE KAZANIR
Göreve geldiklerinde yüzde 34.7 olan DİR kapsamındaki ihracatı ilk sene yüzde 42.6’ya, bu yıl itibarıyla da yüzde 52.7’ye çıkardıklarını anlatan MİB Başkanı Burak Yakın, “Ayhan bey (Ayhan Güner iki dönem önceki MİB Başkanı) döneminde oran yüzde 61 idi. Bunu yeniden bu seviyeye hatta yüzde 75’lere doğru gidebilir. Önemli olan katma değer ve üretime dayalı ihracattır. DİR ile yapılan ihracatta katma değer ülkeye kalıyor; mücevherde kiloda 50 ile 100 bin dolar, altında 2 ile 5 bin dolar. 900 olan ihracatçı sayısı 1321’e yükseldi.” ifadelerini kullandı.
Sektöre Kapalıçarşı’da çay bardağı taşıyarak başladığını anlatan Yakın, “Çıraktan en iyi anlayan kişiyimdir. İşten hiç kaytarmadım. 38 sene önce başladığım işte aynen devam ediyorum. Bizim sektörün eli açıktır. Bir çırak aylık 15-20 bin lira para alır.”
Yakın ayrıca, İstanbul’dan sonra en önemli altın işleme merkezlerinden biri olan Kahramanmaraş’taki atölyeleri ayağa kaldırmak için bir çalışma yürüttüklerini de söyledi.
