İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yuşa Topçu verilerle ilgili yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Umuyoruz ki ham madde de ve nihai ürünlerde de fiyatlarımız değer olarak daha da yukarı çıkacak. Böylece sarf ettiğimiz enerjinin karşılığını birim fiyatta daha fazla alacağız ki bu da ülkemizin ekonomisi için çok değerli. Ülkemiz için ne kadar daha katma değerli maden üretir ne kadar daha uç ürüne götürebilirsek ekonomik olarak o kadar daha özgürleşiriz.”

Türkiye ilk 11 ayda 5,6 milyar dolarlık maden ihracatına imza attı. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nden (İMİB) derlenen verilere göre geçen yılın aynı döneminde 5,4 milyar dolar olan ihracat yüzde 2,7 artış gösterdi. Üst gruplar bazında bakıldığında metalik cevherler ihracatı 2025 Ocak-Kasım döneminde yüzde 1,3 artışla 2 milyar 114 milyon dolardan 2 milyar 141 milyon dolara çıktı. Doğal taş ihracatında artış ise yüzde 6,5 oldu. Doğal taş ihracatı 1 milyar 763 milyon dolardan 1 milyar 878 milyon dolara yükseldi. 2024 ilk 11 ayda endüstriyel mineraller ihracatı yüzde 1,93 artışla 1 milyar 60 milyon dolardan 1 milyar 80 milyon dolara çıktı.

İTALYA’YA İHRACAT YÜZDE 19 ARTTI

İhracatta ilk 5 ülke sıralamasından 2025’in ilk 11 ayı itibariyle ilk sırada Çin yer aldı. Çin’e yapılan ihracat yüzde 4,7 geriledi. 1 milyar 540 milyon dolardan 1 milyar 467 milyon dolara geriledi. İkinci sırada 493 milyon dolarlık ihracatla ABD yer aldı. ABD’ye yapılan ihracat yüzde 7,2 artış gösterdi. Geçen yılın ilk 11 aylık döneminde yapılan ihracat 460 milyon dolar seviyelerindeydi. Üçüncü sıradaki Bulgaristan’a yapılan ihracat yüzde 2,11 artışla 406 milyon dolardan 415 milyon dolara çıktı. Dördüncü sırada 274 milyon dolarlık ihracatla İspanya yer aldı. 2024 Ocak-Kasım döneminde İspanya’ya 232 milyon dolarlık ihracat yapılırken, artış oranı yüzde 18’i buldu. Geçen yıla göre ihracatın yüzde 19’u artış gösterdiği İtalya listenin beşinci sırasında yer aldı. İtalya’ya yapılan ihracat 238 milyon dolar olarak gerçekleşti. Geçen yıl bu rakam 199 milyon dolar seviyelerindeydi.

MADENCİLİKTE KATMA DEĞER ODAKLI DÖNÜŞÜM

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yuşa Topcu verilerle ilgili yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

“2025 yılının sonuna yaklaşırken, kümülatif verilere baktığımızda metalik cevherler, doğal taş ve endüstriyel ham maddeler bazında bir önceki yıla göre daha az miktarda ihracat yapmış olmamıza rağmen değerdeki değişimin yukarı yönlü olduğunu görüyoruz. Bu yukarı yönlü değişim, fiyatlardan mı kaynaklanıyor yoksa Türkiye madenlerde giderek nihai ve uç ürünleri üretip ihraç etmeye mi başladı? Sorunun cevabı her ikisi de. Metalik cevherlere baktığımızda ocak ayından kasım ayına kadar kümülatif miktarda ihracat değişimi aşağı yönlü %10,88 olsa da; değer olarak %1,3 yukarı yönlü art görüyoruz. Metal fiyatlarındaki artış, ocak ayından kasım ayına kadar çok fazla. Örneğin bakır yaklaşık %30, alüminyum %22 artmış. Demire baktığınızda ise düşüş var. Önceki yıllarla kıyaslandığında bu değişimi sadece ham maddeye yansımış ama bu zamanda artık nihai ve uç ürünlerin ihracatımıza değer olarak katkı yaptığını biliyoruz.”

Doğal taş tarafında durumun metalik cevherlerden farksız olmadığını vurgulayan Topçu, şöyle devam etti:

“Doğal taş tarafında belli başlı ürünlerin ham madde fiyatları arttığı gibi plaka ve ebatlı üretimlerimizdeki ihracatımızın da artışı, değerdeki yukarı yönlü artışı gösteriyor. Örneğin bu sene Denizli’deki traverten ve Antalya’daki genç kireç taşı ocaklarımızın hem ham madde fiyatları arttı hem de bu ocaklardan çıkan ürünleri çalışan fabrikaların nihai üretimlerinin ihracatı da arttı. Umuyoruz ki ham madde de ve nihai ürünlerde de fiyatlarımız değer olarak daha da yukarı çıkacak. Böylece sarf ettiğimiz enerjinin karşılığını birim fiyatta daha fazla alacağız ki bu da ülkemizin ekonomisi için çok değerli. Ülkemiz için ne kadar daha katma değerli maden üretir ne kadar daha uç ürüne götürebilirsek ekonomik olarak o kadar daha özgürleşiriz. Öncelikle madenlerin değerini ve onlarla neler başarabileceğimizi daha iyi öğrenmemiz gerekiyor.”