“2023 yılı ihracat performansı değerlendirme ve 2024 yılı öngörüleri toplantısı”nda konuşan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak ESKİNAZİ “2024 yılında da hedefimiz mevcudu korumak olacak. Ancak, 2024 yılında mevcudu korumak, 2023 yılındaki kadar kolay olmayacak. 2024 yılının üçüncü ve dördüncü çeyreği ihracatçılar için daha ümitli bir dönem olacak. 2024 yılı ihracatçılarımız için “Bir Ümit Yılı” olacak.” Mesajını verdi.
2024 yılında dört çeyrekte farklı beklentileri olduğunu aktaran Eskinazi, “İlk çeyrekte yerel seçimler, yüksek enflasyon, dünya ekonomisindeki durgunluk ve savaşlar nedeniyle zorlu geçecek. İlk çeyrekte döviz kurları üzerine baskı, kredi musluklarının açılamaması durumu, dış kaynak gelmeme riski sürecek. İkinci 3 ayda bu parametrelerde hareketlenme olmasını bekliyoruz. Döviz kurlarında ve kredi musluklarında hareketlenme başlayacak. Döviz kurlarındaki baskı nedeniyle ithalat artışı da sürecek. İkinci 3 aylık dönemde döviz kurlarında ve finansmana erişimde bir rahatlama bekliyoruz. İhracatçı bir ümitle fiyatı tahmin ederek ona göre fiyat verecek. 2024’ün üçüncü çeyreğini toparlanma dönemi olarak görüyorum. Dördüncü çeyrekte ise belki hafif hafif kar etme dönemi başlayacak. Tüm bunlar 2024 için çizdiğimiz iyimser tablo. Karamsar değilim. 2023’ün böyle bir yıl olacağını baştan görmüştük. 2024’ü ise biraz önce ifade ettiğim gibi ‘bir ümit’ yılı olarak görüyoruz. Hem mevcudu koruyacağız, hem de ümit edeceğiz. Başka çare yok. Şu an herkesin mevcudu korumak gibi bir derdi var. 2024’te ihracatçı bir nebze rahatlayacak. Yıl karamsar başlayacak ama sonunda ferahlık var. Türkiye kaybettiği döviz kuru avantajını geri kazandığı takdirde 2025’ten itibaren önümüzü daha rahat görürüz. Orta vadeli plan sonundaki 302 milyar dolarlık ihracat hedefi rahat gerçekleşir diye öngörüyoruz. Ekonomik tablo kötü olabilir. Ancak ümidimizi yitirmiyoruz.” dedi.
Merkez Bankası’nın işi zor
“İhracatçılarımızda 2023 yılının yorgunluğu var. Sermayelerimiz azaldı. Enerjimiz tükendi” değerlendirmesinde bulunan Eskinazi, “2024 yılının ilk yarısında yüksek enflasyonist ortamın süreceği anlaşılıyor. Maliyet artışları sonrasında nihai ürünlerimizi daha yüksek fiyatlara müşterilerimize teklif etmek durumunda kalıyoruz. 2024 yılına zam yağmuru ile girdik. Son maliyet artışlarıyla nihai ürünlerimizde yüzde 25-30’luk fiyat artışları olacak. Tabii bu artış oranını her müşterimize kabul ettirmemiz mümkün değil. Müşteri kayıpları yaşamamız büyük olasılık. Anlayacağınız 2024 senesi çok parlak bir yıl olmayacak.2024 yılı enflasyonu kontrol altına almamız gereken bir yıl. Bunun için acı ilacı içmemiz gerekiyor. Acı ilacı içerken ölümcül olmamalı, sosyal dengeler bozulmamalı.2024 yılı aynı zamanda seçim yılı. Bu şartlarda enflasyonu düşürme görevi olan Merkez Bankası’nı zorlu bir süreç bekliyor. Merkez Bankası’nın işi çok zor.2024 yılında Türkiye’nin yatırım yapması lazım.” diye konuştu.
Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için yatırımlara devam etmesi lazım
Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için 2024 yılında yatırımlar yapması gereğinin altını çizen Eskinazi, sözlerini şöyle sürdürdü; “2022 ve 2023 yılında sermayeler yara aldı. Yatırım yapacaklarda bir tedirginlik var. Yatırım yapacaklara yeni kolaylıklar getirilmesi gerekir. İş hayatına yeni sektörler geliyor. Yeni iş yapış şekilleri geliyor. Yeni yatırımlar bu gidişata göre kurgulanmalı. Bize düşen görev bu konuda ihracatçıları yönlendirmek. Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için yatırımlara devam etmesi lazım. Türkiye’nin 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolar ihracat hedefinin 260 milyar dolarını yakalaması başarı olacaktır. Toplum olarak orta gelir tuzağından kurtulmamız için ihracatta minimum yüzde 10 artışı yakalamak zorundayız. Maalesef ihracatta yüzde 10 artışı yakalayacak ekonomik iklimin çok uzağındayız.” dedi.
2023 yılında yaşanan deprem, en büyük ihraç pazarımız Avrupa Birliği’ndeki resesyon, Türkiye’de iki turlu yaşadığımız seçim, yüksek enflasyon ve savaşların ihracatı olumsuz etkilediğini aktaran Eskinazi, tüm olumsuzluklara rağmen 2023 yılında arı gibi çalışmaya devam ettiklerinin altını çizdi.
TURQUALITY Projemiz örnek oldu
Ege İhracatçı Birlikleri’nin 2023 yılında Ticaret Bakanlığı’nın desteğiyle 13 Uluslararası Fuara Milli Katılım Organizasyonu yaptığı bilgisini veren Eskinazi, “329 firmamızın uluslararası arenada stantlarıyla ürünlerini pazarlamasına aracılık ettik. Farklı sektörlerde sektörel ticaret heyetleriyle, alım heyetleriyle pazarlama faaliyetlerimizi sürdürdük. Devam eden 12 URGE Projemizle ihracatçılarımızın kümelenerek uluslararası rekabetçiliğinin güçlenmesi için çaba gösterdik. Dünyanın en büyük gıda ithalatçısı Amerika Birleşik Devletleri’nde Türk gıda ürünlerinin Pazar payını artırmak için sürdürdüğümüz TURQULITY Projemiz başarılı bir şekilde devam etti. Bu proje kapsamında öyle güzel işler yapıldı ki; Bakanlığımız diğer kurumlara örnek göstermeye başladı. Örneğin, üst düzey kurumsal Amerikalı şefleri ülkemizde ağırlayıp, Türk ürünleriyle mahalli Türk ustalarının kendi mutfaklarında birlikte yemek pişirmelerini sağladık, sosyal medyada yayınlamalarını sağlayarak gerçek Türk lezzetleriyle Amerikan damağının ne kadar farklı olabileceğini bizzat göstermeye çalıştık, yaptıklarımız sayesinde Amerikan Şef Federasyonunun yıllık ödülünü kazandık, 2024’te Projede artık ticarileşme öne çıkacak.” dedi.
Sürdürülebilirlik performansımızı izleyerek 2024 yılında da raporlarımızı yayınlamayı hedefliyoruz
Hazırgiyim, Maden ve Mobilya sektörlerinde Tasarım Yarışmalarını 2023 yılında da düzenlediklerini, ihracatçı sektörlere yeni vizyoner tasarımcılar kazandırmaya devam ettiklerini söyleyen Başkan Eskinazi sözlerine şöyle devam etti:
“Eğitim programları, çalıştaylar, uluslararası toplantılar organize ettik. En büyük ihraç pazarımız Avrupa Birliği’nin ortaya koyduğu Yeşil Mutabakat’ın gereklerini yerine getirmek, karbon vergisiyle muhatap olmamak için yoğun mesai harcıyoruz. EİB olarak sera gazı emisyonlarımızı daha etkin yönetmek ve iklim değişikliğinin fiziksel etkilerine uyum sağlamak amacıyla oluşturduğumuz Strateji ve Sürdürülebilirlik Komitesi ile çalışmalarımıza 2023 yılında da yoğun bir şekilde devam ettik. EİB sürdürülebilirlik eylem planını hazırladık, 2022 EİB Sürdürülebilirlik Raporu ve EİB Stratejik Plan Raporumuzu yayınladık. 2024 hedeflerimizi tespit ettik Ege İhracatçı Birliklerine ait sürdürülebilirlik performansını izleyerek 2024 yılında da raporlarımızı yayınlamayı hedefliyoruz. EİB 2024 yılında mesaisinin önemli bir kısmını Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasına ayıracak.”
2024 yılında Çin’de ofis açarak bu süreci başlatmak istiyoruz
Eskinazi, “İhracatçılarımızın dijital ortamda yetkinliklerinin artması için çalışacağız. 2023 yılı sonunda PTTAVM ile bir toplantı düzenledik. 6 trilyon dolara ulaşan dünya e-ihracatının neredeyse yarısına sahip olan Çin pazarına önemli bir giriş yapan PTTAVM ile üyelerimize yeni bir bakış açısı vermek istiyoruz. Dijital pazarlama neyi gerektiriyorsa, rakiplerimiz Çin pazarında nasıl tanıtım yapıyorlarsa EİB olarak biz de üzerimize düşeni yapacağız. 2024 yılında Çin’de ofis açarak bu süreci başlatmak istiyoruz. Son yıllarda kullanımı çok artan yapay zeka uygulamaları ve büyük veri analizlerinin üretim, ihracat, lojistik, pazarlama gibi konuları ile ilgili olarak kullanılması kaçınılmaz olacak. Yapay zeka kullanımıyla maliyetler azalırken, üretim süreçleri firmalarımız açısından daha verimli hale gelecek. Avrupa Birliği önümüzdeki dönemde dijital ürün pasaportu talep eder hale gelecek. Üretim süreçlerinin her aşamasının takip edilmesi gerekecek. Bu konuyla ilgili üyelerimize eğitimler vereceğiz.” dedi.
18, 3 milyar dolarlık dövizi ülkemize kazandırdık
Başkanı Eskinazi, “Tüm bu çabalarımız sonrasında 18, 3 milyar dolarlık dövizi ülkemize kazandırdık. Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliğimiz 2 milyar 515 milyon dolar ihracatıyla zirvedeki yerini korurken, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 546 milyon dolarla ikinci oldu. Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği 1 milyar 340 milyon dolar, Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği 1 milyar 330 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırdı. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 68 milyon dolar, Ege Maden İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 66 milyon dolarlık performansla 1 milyar dolar barajını geçen diğer birliklerimiz oldu. Birliklerimiz çatısı altında temsil edilmeyen Kimya sektörü 1 milyar 693 milyon dolar, otomotiv yan sanayi sektörümüz 1 milyar 46 milyon dolarlık ihracat performanslarıyla öne çıkan diğer sektörlerimiz olarak öne çıktı.” diye konuştu.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’nin yüzde 102’lik ihracat artışıyla ihracatını 336 milyon dolardan, 680 milyon dolara çıkardığını ve 2023 yılında ihracat artış rekortmeni olduğunu vurgulayan Jak Eskinazi şunları söyledi:
“İhracatını yüzde 41’lik artışla 360 milyon dolardan 509 milyon dolara çıkaran Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliğimiz ihracatını en çok artıran ikinci birlik oldu. 215 ülke ve gümrüklü bölgeye ihracat yaptık. Almanya 1 milyar 850 milyon dolarlık ihracatla birinci sıradaki yerini korurken, Amerika Birleşik Devletleri 1 milyar 590 milyon dolarlık ihracatla ikinci ve İspanya 1 milyar 47 milyon dolarlık ihracatla üçüncü ülke oldu. Ülkemize döviz kazandıran tüm üyelerimizi sizlerin huzurunda kutluyor, başarılarının devamını diliyorum.”
Ticaret Bakanlığımızın 2024 yılı içinde e-ihracat konusunda yeni destek modüllerini eklemesini bekliyoruz
Başkan Eskinazi, “Turquality, Yurtdışı birim marka, Tasarım, UR-GE, Yurt Dışı Fuar Organizasyonu, E-Ticaret Sitelerine Bireysel Üyelik, Pazara Giriş, Küresel Tedarik Zinciri, Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi Fuar Desteği, Tarımsal İhracat İadeleri, Sanal Fuar/ Heyet Organizasyonu, E-İhracat Desteği başlıklarında ihracatçılarımızın devlet desteği almalarına aracılık ettik. 2024 yılında da devlet desteklerinin ihracatçılarımıza ulaşmasına aracılık yapmaya devam edeceğiz. Küresel ticaretin değişim gösterdiği bu süreçte, e-ticaret ve bunun yanı sıra e-ihracat yüksek kâr marjı ve ödeme süreçlerinde sunduğu avantajlarla öne çıkmaktadır. Ticaret Bakanlığımız 2023 yılında e-ihracata yönelik yeni destekler yayınlamış olup, firmalarımız destekten faydalanmaya başladı. Ticaret Bakanlığımızın 2024 yılı içinde e-ihracat konusunda yeni destek modüllerini eklemesini bekliyoruz. Ticaret Bakanlığımız, E-Ticaret ve E-İhracatı desteklemek amacıyla Türkiye E-İhracat Platformu’nu kurma ve ihracatçılarımızı dijital ortama taşıyarak yeni nesil teknolojilerin kullanılacağı milli bir B2B platformu oluşturma çabalarını sürdürüyor.” dedi.
Cumhuriyetimizin birinci yüzyılında olduğu gibi ikinci yüzyılında da büyümenin anahtarı yine ihracat olacak
Jak Eskinazi, “Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yıllık tarihinin 84 yılında var olan, üretmiş ve ihracat yapmış bir kurum olarak Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da üretmeye, daha çok çalışmaya ve ihracat yapmaya devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin birinci yüzyılında olduğu gibi ikinci yüzyılında da büyümenin anahtarı yine ihracat olacak. 2024 yılında ihracatla büyümek için ödevimize çalıştık. İş planlarımızı oluşturduk. 2024 yılında 13 fuara milli katılım organizasyonu yapacağız. ABD’de Californiya’da Natural Products Expo West Fuarı ve Güney Kore’de doğal taş ile ilgili Korea Build Week Fuarı, Türkiye Milli Katılım Organizasyonu düzenlediğimiz fuarlar arasına katılacak. 2024 yılı için bugün itibariyle planladığımız sektörel ticaret heyeti sayısı 13. Bu sayının yıl içinde daha da artması için fizibilite çalışmalarımız sürüyor. Pazarlama faaliyetlerimizi alım heyetleriyle destekleyeceğiz. Tüm bu çalışmalarımızda Ticaret Bakanlığımızın “Hedef Pazarlar, Uzak Ülkeler Stratejisi”ne uyumlu hareket edeceğiz.” Diye konuştu.
Serbest Ticaret Anlaşmaları vurgusu
Eskinazi, Ticaret Bakanlığından 2024 yılı için öncelikli beklentilerinden birinin Serbest Ticaret Anlaşmaları için yoğun mesai harcanması olduğuna dikkati çekti.
“Yarım kalan STA’lar bir an önce tamamlanmalı, hedef pazarlarla yeni STA’lar için çalışmalara hızverilmeli, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasının revizesi öncelikli başlıklardan biri olmalı.
Ticaret Bakanlığımızdan bir diğer beklentimiz ihracat ürünleriyle ilgili yasak kararının çok kolay alınmamasıdır. 2023 yılında çeşitli ihraç ürünlerine getirilen yasaklar nedeniyle ihracatımız milyar dolar mertebesinde yara almıştır.2024 yılında Temiz Enerji ve Kimya sektörleri öncelikli olmak üzere Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altında yeni ihracatçı birlikleri kurulması için girişimlerimizi sürdüreceğiz. Avrupa Birliği (AB), Yeşil Mutabakat ile ilerleyen dönemlerde tüm politikalarını yeşil dönüşüm temelinde şekillendirecek ve tekstil ihracatımızın neredeyse yarısı AB ülkelerine yönelik gerçekleştirildiğinden üretim ve ihracatımızı hızla bu politikalara uygun hale getirmek büyük önem taşımaktadır. Uzakdoğu’dan gelen gemiler 3-4 hafta gecikmeyle geliyor, yarı mamul hammadde bekleyen sanayi tesisleri zor durumda kalmaya başladı. Termin sıkıntısı söz konusu. Navlun fiyatları 3-4 misli arttı.”
